Metnimizi Anlayalım

 

METNİMİZİ ANLAYALIM (YUNUS EMRE – TİYATRO [249-256])

 

1.       Hoca Ahmet Yesevi, Mevlânâ, Yunus Emre, Kaygusuz Abdal, Hacı Bayram Veli gibi şahsiyetlerin bu kadar çok sevilmesinin gerekçelerinin ne olabileceğini okuduğunuz Yunus Emre adlı oyundan hareketle Yazınız.

Bu isimler, insanlara nasıl yaklaşmaları gerektiğini, insanları nasıl ikna edebileceklerini çözümlemişler ve onları sevmeyenlere bile kendilerini sevdirmişler.

 

2.       Okuduğunuz Yunus Emre adlı oyuna göre toplumun barış ve huzur içinde yaşaması için insanlara düşen görevler nelerdir? Yazınız.

İnsanlar barış ve huzur içinde yaşamak istiyorlarsa önce kendilerinin farkına varmalılar. Kinin ve kötü sözlerin hiç kimseye faydası olmadığını anlamalı ve ona göre bir tavır takınmalılar.

 

3.       Türkler şair ruhlu bir millettir. Bu nedenle Türk insanının İslamiyet’i şiirler yoluyla öğrenebileceği hususu, Yunus Emre gibi gönül insanları tarafından her zaman ön planda tutulmuştur. Okuduğunuz metinden bu durumu örnekleyen dizeleri belirleyiniz. Bu dizeler metnin anlatımına nasıl bir katkı sağlamıştır? Yazınız.

“Bana namaz kılmaz diyen,

Ben kılarım namazımı.

Kılarisem, kılmazisem,

Ol, Hakk bilir niyazımı.”

Bu dizeler ile Yunus Emre bizlere birbirimizin imanını sorgulamamamızı ve yaptıklarımızın Allah tarafından görüldüğünü anlatmış. Kuru kuru sadece Yunus Emre’nin bunu savunduğunu söylemek yerine onun kaleminden alınan bu dizeler anlatıma renk katmıştır.

 

 

4.       Hayatta bir şeylere ulaşabilmek için belirli bir çaba ve süreç gerekir. Okuduğunuz metinde Yunus Emre nasıl bir çaba göstermiştir? Benzer durumları hayatınızdan örnekler vererek açıklayınız.

Yunus Emre dergaha odunları özenler seçerek getirir, şiirler yazar, kendini geliştirir ve böylece birçok insana İslam’ı sevdirir. Hayatımdan örnek verecek olursam bende iyi bir geleceğim olsun diye ders çalışıyorum.

 

5.       Türklerin, İslamiyet’i kabul etmeleriyle birlikte İslamiyet’in sevgi ve saygı kültürü pek çok şair tarafından işlenmiştir. Şiirlerinde bu duygu ve düşünceleri işleyen Yunus Emre çağlar aşan bir üne kavuşmuştur. Okuduğunuz oyunun sonunda yer alan Yunus Emre’nin "Gelin tanış olalım / İşi kolay kılalım / Sevelim sevilelim / Dünya kimseye kalmaz..." sözünden ne anlıyorsunuz? Bu düşünceyi düstur edinmek günlük hayatta size neler kazandırır? Yazınız.

Dünyada kimsenin sonsuza kadar kalmayacağından insanları sevmemiz gerektiğini anlatır. İnsanları sevmek bizi depresyon tarzı psikolojik rahatsızlıklardan, gereksiz tartışmalardan uzak tutar bundan dolayı da toplum huzurunu sağlamak açısından iyi bir adım olabilir.

 

6.       a) Yunus Emre adlı tiyatro eserinin yapı unsurlarını Çalıkuşu adlı romanın yapı unsurlarıyla karşılaştırınız.

 

z	YUNUS EMRE	ÇALIKUŞU
OLAY ÖRGÜSÜ	1. Yunus Emre Hacı Bektaş’ın yanına buğday almaya gider. 2 . Hacı Bektaş sorar “buğday mı, nefes mi?” Yunus Emre buğdayı seçer. 3 Yaptığı yanlışı anlayan Yunus Emre, Hacı Bektaş’tan özür diler ve nefesi seçer. 4. Yunus Emre Tapduk Emre ile çalışır ve birçok şiir yazarak insanların gönlünü fetheder. 5. Huy Ata onu öldürmek ister ama bulamaz ve sonra zaman geçince  onu sevmeye başlar. 6.  Onu kıskanan Molla Kasım bir gün onun şiirlerinin bir kısmını yaka, geri kalanları ise ırmağa atarken Yunus Emre gelir ve onunla konuşur. 7   Molla Kasım, Yunus Emre’nin konuşmasından çok etkilenir ve ondan özür diler.	1.     Feride ve Kamran nişanlanır. 2.     Feride Kamran’nın başka birine evlilik sözü verdiğini öğrenip evi terk eder. 3.     Anadolu’nun çeşitli köylerinde öğretmenlik yapmaya başlar. 4.     Köylerden birinde bir kız çocuk evlat edinir. 5.     Çocuğuyla birlikte sürekli olarak okul değiştirmek zorunda kalır. 6.     Babası gibi gördüğü Hayrullah Bey ile yeni bir okulda karşılaşır. 7.     Hayrullah Bey onunla koruma amaçlı nikah kıyar. 8.     Bir süre geçince kızı Munise ondan sonra ise Hayrullah Bey vefat eder. 9.     Hayrullah Bey’in vasiyeti üzerine evine geri dönen Feride ve Kamran barışır ve tekrar birbirlerine kavuşurlar.
KİŞİLER	Hacı Bektaş, Yunus Emre, Molla Kasım, Tapduk Emre, Sarı İsmail, Bal Kız, Gül Kız, Huy Ata, Yalkın	Feride, Kamran, Münevver,  Munise, Hayrullah Bey, Yusuf,  Müjgan, Besime teyze, Seyfettin,  Ayşe, Hatice, Sör Aleksi, Fatma,
ZAMAN	Yunus Emre’nin yaşadığı dönem	20. yüzyıl başları
MEKAN	Tapduk Emre’nin dergahı, Hacı Bektaş’ın dergahı.	İstanbul, Bursa, İzmir, Çanakkale
ANLATICI	3. kişi	1.kişi(günlüklerde), 3. Kişi
BAKIŞ AÇISI	İlahi bakış açısı	Kahraman bakış açısı(günlüklerde), ilahi bakış açısı
KONU	Başta yanlış kararlar alan Yunus Emre’nin bu kararından dönerek yazdığı şiirler ve davranışları ile insanların gönlünü fethetmesi.	Sevdiği tarafında aldatılan Feride’nin evini terk ederek Anadolu’da öğretmenlik yapmaya başlaması ve yılar sonra sevdiği ile tekrar kavuşması.
TEMA	Yunus Emre hatasının ardından insanlara İslam’ı, şiirleri ile sevdirmesi.	Feride ve Kamra’nın aradan yıllar ve farklı insanlar geçmesine, rağmen bitmeyen aşkları.

 

b) İki metin arasındaki yapı farklılığının gerekçeleri neler olabilir? Yazınız.

Romanlar insanların hayal gücüne bırakıldığından daha detaylı bir anlatım, tiyatroda ise daha diyalog ağırlıklı, betimlemeye pek yer verilmeyen bir anlatım olduğundan yapısal bir farklılık olabilir.

 

9.         a) Çalıkuşu adlı romanla Yunus Emre adlı tiyatroyu üslup özellikleri bakımından karşılaştırınız. Benzer ve farklı yönlerini yazınız.

Tiyatrolar insanlar izlesin diye yazılıyor fakat romanlar insanlar okusun diye yazılıyor bundan dolayı arada bir üslup farkı olabilir.